Cumartesi günü uzak Pasifik ülkesi Tonga yakınlarında patlayan bir sualtı yanardağı, Güney Pasifik ve Amerika Birleşik Devletleri'nin Batı Kıyısı için tsunami uyarılarını tetikledi ve birçok kıyı bölgesinde güçlü dalgalara ve akıntılara neden oldu. Volkanın patlaması atmosfere binlerce km gaz ve kül bulutu gönderdi.
Dört metrelik bir tsunami dalgasının Tonga'nın başkenti Nuku'alofa'yı vurduğu ve insanları daha yüksek yerlere koşturduğu bildirildi ve görgü tanıkları gökten kül düştüğünü söyledi. Associated Press'e göre, yaralanmaların veya hasarların boyutuna ilişkin şuan resmi bir rapor yoktu, ancak ülkedeki internet hizmeti kesintiye uğradı ve bu durum değerlendirmeyi zorlaştırdı.
Tonga'nın coğrafi izolasyonuna rağmen, ilk patlamadan sonra, takımadaların ana adası Tongatapu'nun 1.770 km kuzeydoğusunda, Yeni Zelanda kadar uzakta bir patlama sesi duyuldu.
Japonya'da, ülkenin meteoroloji ajansı, Reuters'e göre, güneydeki uzak Amami Oshima adasına dört metrelik bir dalganın ulaştığını ve daha küçük dalgalanmaların Japonya'nın Pasifik Kıyısı boyunca diğer bölgeleri vurduğunu bildirdi. Tonga Jeoloji Kurumu yetkilileri, gaz, kül ve duman bulutunun 12 kilometreye ulaştığını açıkladı.
Volkanik aktiviteler neden tsunami yaratır?
Tsunami, okyanusta, bir koyda veya hatta bir gölde bulunan büyük miktardaki suyun, genellikle depremler veya volkanik faaliyetler yoluyla hızla yer değiştirmesidir. Cumartesi günü Güney Pasifik ülkesi Tonga'yı vuran dört metrelik tsunami, takımadaların ana adasının yaklaşık 64 km kuzeyindeki yakındaki denizaltı yanardağının muhteşem bir şekilde patlayarak gökyüzüne kül göndermesine ve uzaydan görülebilen patlayıcı bir bulut oluşturmasına neden oldu. Bir depremde, bir fay kırıldığında, zemin hareket ettiğinde, suyun yer değiştirmesi meydana gelebilir. Endonezya'nın kuzeyindeki Aceh Eyaleti açıklarında 26 Aralık 2004'te 9.1 büyüklüğündeki bir depremin Hint Okyanusu'nu aşan büyük dalgalar oluşturmasına ve 225.000 kişinin ölümüne neden olan mekanizma buydu. Volkanik aktivite farklı bir tsunami yaratır. Bir olasılık, patlayıcı bir püskürme veya içinden geçen sıcak magma nedeniyle bir yanardağın yanlarının genel olarak zayıflamasıdır. Her iki durumda da, yanardağın bir kısmı çökebilir ve suyun yerini alan bir heyelan oluşturabilir. Bir başka olası mekanizma da, bir patlama sırasında akıntı olurken yanardağın altındaki bir magma odasının çökmesidir. Volkanla ilgili tsunamiler nadir değildir. Japonya’da bunun benzeri birçok örnek görülmektedir.
