Dragages firması, Hong Kong’da teknik açıdan oldukça zor bir tünel projesine imza attı. Projenin ana kapsamı ve zorlukları, şehrin en yoğun bölgelerinin altında tünel açma makineleri (TBM) kullanarak dört tünel imalatının yapılmasıdır.
Metro güzergahı, Hung Hom’dan Admiralty transit merkezine uzanan Doğu Demiryolu Hattı’nın 6 kilometrelik uzantısının bir kesimidir. Yapım firması, 680 metre uzunluğunda iki doğu tüneli ile 480 metre uzunluğundaki iki batı tünelini tamamladı.
TBM’leri şehrin altındaki engellerden ve altyapılardan, öte yandan da hizmetleri de kesintiye uğratmadan yönlendirmek için çok detaylı bir çalışma yapıldı. Karmaşık jeolojik koşulların üstesinden gelmek için iki farklı TBM türü kullanıldı. Bunlardan bir tanesi bulamaç tipi TBM, bir diğeri ise hibrit değişken yoğunluklu bulamaç/zemin basıncı dengeleme TBM.
Zemin basıncı dengeleme (EPB) türü makineler 1970’li yıllarda ilk olarak Japonya’da kullanılmaya başlanmıştır. Karışım şildli kazı makinelerin geliştirilmesi ile ortaya çıkmıştır. Bu tür makinelerde kazı arınının dengede tutulması bizzat kazılan malzeme ile sağlanmaktadır. Daha açık anlatımıyla, makinenin öne doğru ilerlemesi için yapılan itki arında basınç oluşturuken, basıncın dengede tutulması için kazı haznesindeki malzeme burgulu taşıyıcı (konveyör) ile kontrollu biçimde dışarı alınmaktadır. Bu tür makineler karışım şildlerinde olduğu gibi sıvı dolaşım ve geri kazanım sistemlerine gerek duymamaktadır. Basitliği nedeniyle, siltli killerden bloklu çakıl zeminler kadar, daha esnek bir kullanım alanına sahiptir. Zemin özelliklerinin elverişli olması durumunda bir açık tip şildli kazı makinesi gibi, “basınçsız durumda” da çalışabilmektedirler. Bütün bu özellikleri sayesinde giderek, karışım şildlerinin yerini almaktadır (Arıoğlu, 2002).
Kum ve çakıl ihtiva eden zeminlerde kullanılan çamur basınçlı TBM’lerde (SPS) ayna basıncının dengelenmesi için tesisten gönderilen hazır çamur karışımı kullanılmaktadır. Kazılan malzeme kesici kafa arkasına gönderilen çamurla birlikte basınç oluşturmakta ve aynanın dengelenmesini sağlamaktadır. Malzeme kesici kafa arkasındaki bölümde bulamaç haline gelir ve borular vasıtasıyla nakli gerçekleştirilir. Bu TBM çeşidinin diğer TBM’lere göre olumsuz yanı çamur sağlanması için ayrı bir tesis ihtiyacı olup tesisin kurulması ise ayrı bir yatırım maliyetidir (Sakcalı, 2018).
Fotoğraflar ve kaynak: www.globalconstructionreview.com
Yorum Yazın