Bakır endüstrisi, Santiago'da en son toplandığında Çin’in bakır istemindeki yavaşlamaya ilişkin endişeler nedeniyle fiyatlar libre başına (Pound olarak da adlandırılan libre bir ağırlık ölçüsü birimi olup 1 libre 0,45 kg’a eşittir. Ç.N.) 3 ABD Doları’nın altındaydı ve edinim zinciri sorunları ile enflasyon konusunda çok az konuşma yapılmıştı.
Bugün ise, Cesco-CRU Dünya Bakır Konferansı’nın (Cesco-CRU Dünya Bakır Konferansı 28-30 Mart 2022 tarihleri arasında Şili’nin başkenti Santiago’da düzenlenmektedir. Ç.N.) küresel salgın dönemindeki ilk yüz yüze yapılacak etkinliğine katılmak üzere Şili’nin başkentine akın etmekte olan yöneticiler, bankacılar ile alım-satımcılar tümüyle farklı koşullarla karşı karşıya.
Elbette, bakır madenleri günümüzde libre başına 5 ABD Doları‘na yakın fiyatlar ile nakit para kazanıyor. Ancak Rusya-Ukrayna savaşı ekonomilerin yeniden açılmasıyla ortaya çıkan sunum hattı kırılganlıklarını şiddetlendirdiği için emtia piyasaları değişim yaşamakta. Bakır gibi pil metalleri olarak adlandırılan metaller için elektrikli araç istemindeki hızlanma, yerküre kendisini fosil yakıtlardan uzaklaştırmaya çalışırken, sıkıntı oluşturan başka bir katmanı ortaya çıkarıyor.
Tüm bunlar, küresel mali krizin tetiklediği on beş kuruşluk darboğazdan sonra yeni bir yatırım dalgasını güdülemelidir. Ne var ki, toplumlar çok daha istemkar duruma gelirken maliyetler de artış gösteriyor ki bu gelişmeler de yeni madenlerin açılmasını hem daha zor hem daha pahalı duruma getiriyor.
Şili bu konudaki en iyi örnek. Geniş stokları ile on yıllara dayanan istikrarlı piyasa düzenleyicisi olması Şili’yi baskın bir bakır metali sağlayıcısı durumuna getirmişti. Günümüzde ise 2019 yılında ortaya çıkan politik krizin, anayasanın yeniden yazılmasının, ayrıca ülkedeki eşitsizliklerin giderilmesi amacıyla vergilerin artırılması kararlılığında olan yeni bir yönetime yol açmasının ardından büyük yatırımlar askıya alındı. Yeni Şili anayasasının yazarları, özel mülkiyet haklarının yeniden düzenlenmesi ve bunun da ötesinde madenlerin kamulaştırılması da içerisinde olmak üzere radikal önerileri tartışmaktalar.
İçinde bulunduğumuz haftada sürmekte olan seminerler ile sosyal etkinliklerin arkasındaki kurum olan bakır araştırma merkezi Cesco'nun yönetici direktörü Alejandra Wood, “Nisan 2019 ile karşılaştırıldığında bugün başka bir dünyadayız.” yorumunda bulundu. Wood, “Enerjinin biçim değiştirmesi konusunda çok önemli bir yer oluşturmakta olan bakır endüstrinin karşı karşıya olduğu tüm belirsizlikleri ortadan kaldırmaya büyük gereksinim var.” yorumunu da ekledi.
Ne de olsa bakır, kablolama ile borulardan pillere ve motorlara kadar hemen her üründe kullanılıyor ki bu durum da bakırı yenilenebilir enerjiye ve elektrikli araçlara doğru ilerleyen süreçte önemli bir bileşen durumuna getiriyor. Eğer bakır üreticileri yaklaşmakta olan açığı ele almazlarsa fiyatlar yükselmeye devam edecek ve iklim değişikliğiyle savaşım için küresel düzeyde enerji geçişine güvenmekte olan yerküredeki tüm liderlere sorun oluşturacak.
Yorum Yazın