Moğolistan’ın Tuul Vadisi’nde yürütülen arkeolojik kazı çalışmaları, Türk tarihinin derinliklerine ışık tutmaya devam ediyor. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi ve Moğolistan Bilimler Akademisi Arkeoloji Enstitüsü’nün iş birliğiyle sürdürülen kazılar kapsamında, “Togu Balık” adıyla bilinen ve uzun süredir kayıp olduğu düşünülen antik Türk yerleşiminde madencilik faaliyetlerine dair önemli bulgulara ulaşıldı. Çalışmalar, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı’nın (TİKA) desteğiyle gerçekleştiriliyor.
Kül Tigin ve Bilge Kağan yazıtlarında adı geçen Dokuz Oğuzlar’a ait olduğu düşünülen bu şehirde, altın ve bakır işleme atölyeleri, maden ocakları ve döneme ait kırma-eleme tesislerinin kalıntılarına ulaşıldı. Kazı ekibi başkanı Prof. Dr. Şaban Doğan, yapılan çalışmaların Togu Balık’ın madencilik temelli bir ekonomiyle yönetildiğini açıkça ortaya koyduğunu belirtti. Kazılarda ayrıca saray yapıları, su yönetim sistemleri ve çok sayıda günlük kullanım eşyası da gün yüzüne çıkarıldı.
2025 sezonunda 40 kişilik uluslararası bir ekip tarafından yürütülen çalışmalarda binin üzerinde eser ortaya çıkarıldı. Söz konusu bulgular, yalnızca şehrin mimari ve sosyal yapısını değil, aynı zamanda Orta Asya’daki Türk toplumlarının erken dönem madencilik faaliyetlerini de gözler önüne seriyor.
Kazı sonuçlarının detaylı olarak incelenmesi, hem Türk madencilik tarihinin erken dönemine ışık tutması hem de Türklerin yerleşik yaşama geçiş sürecinin daha önce düşünülenden daha erken olduğunu göstermesi bakımından büyük önem taşıyor.
Yorum Yazın